Skreyperler

1. Görevleri

Skreyper yol inşaatlarında ve hafriyatlarda kullanılan bir iş makinesidir.

Gevşek zeminlerde kazı yapılmasını ve çıkan hafriyatın belli bir alana götürülmesinde,

Sert zeminlerin gevşetildikten sonra taşınmasında,

Stabilize gerecin taşınması ve serilmesinde,

Tabaklar hâlinde gerecin serilmesinde,

Kum ve çakıl gibi malzemelerin taşınmasında da kullanılır.

Genel olarak ikiye ayrılır:

Motorlu skreyperler,

Çekili skreyperler.

Çekili skreyperin kapasitesi motorlu olana nazaran nispeten azdır. Çekili skreyper dozer veya traktör gibi bir makinenin arkasına bağlanarak çekilmek suretiyle çalışmaktadır. Kısa mesafeli hafriyatlarda ekonomiktir. Yumuşak zemini kazıyabilir fakat orta sertlikte zeminde fazla randıman vermez. Yol şantiyelerinde yola malzemenin düzgün ve homojen bir şekilde serilmesinde kullanılmaktadır. Motorlu skreyper diğerine oranla daha kullanışlıdır.

Kova kapasitesi bazı modellerde 33 m3e kadar çıkabilmektedir.

Resim 1: Motorlu skreyper

Resim 2: Çekili skreyper

2. Makine Fonksiyonları

Yükleme

Skreyper teknesi kazı yapılacak zemin üzerine ön kapak açıldıktan sonra kazı için bıçağa gerekli açı verildikten sonra indirilir.

Kendi ağırlığı ile bazılarında hidrolik kolların tekneyi aşağı doğru itmesiyle bıçak zemine saplanır. İleri doğru hareket ettirilen skreyper zemine saplanan bıçağın zemini kesmesiyle çıkan hafriyat ön kapakla bıçak arasındaki bölmeye doldurulur. Dolan tekne operatör tarafından yukarı çekilir ve ön kapak indirilerek dökülmesi sağlanır. Elevatörlü skreyperlerde zemin kesilmesi elevatörün kanatlarıyla yapılır ve yine bu kanatlarla tekne üstünden doldurulur.

Taşıma

Dolu olan tekne yol durumuna göre zemine çarpmaması için gerekli yüksekliğe getirilir ve serilecek olan alana getirilir.

Boşaltma ve serme

Dolu olan tekne serilecek olan malzemenin ne kadar yükseklikte olması isteniyorsa yüksekliği ayarlanır ve apron yukarı kaldırılarak bıçak ayarlanır. Skreyper yürütülerek teknedeki malzemenin serilmesi sağlanır. İçinde malzeme kaldıysa sıyırıcı perdeler vasıtasıyla malzemenin apron ile bıçak arasından boşaltılması sağlanır.

Başlıca hareketleri

• Yürütme hareketi, 
• Sandık ön kısmını kaldırıp indirme hareketi, 
• Ön kapağı kaldırıp indirme,
   
• Arka levhayı ileri-geri hareket ettirme, 
• Elevatörlü skreyperlerde zeminin kolay dolması için elevatör hareketidir.

3. Verimli Kullanma Yöntemleri

• Kova kapasitesine riayet edilmelidir. 
• Sert zeminlerde, zemini yumuşatma işleminden sonra kazı yapılmalıdır. 
   
• Lastik hava basıncı üretici firmanın önerdiği normlarda olmalıdır. 
• Periyodik bakımları zamanında yapılmalıdır.