İş Makinaları Hidroliği
HİDROLİK SİSTEM
HİDROLİK YÜRÜYÜŞ SİSTEMLERİ
İş makinalarında hidrolik yürüyüş sistemi, makine özelliğine ve imalatçı dizaynına göre kapalı veya açık devre olarak uygulanmaktadır.
KAPALI HİDROLİK YÜRÜYÜŞ DEVRESİ (HİDROSTATİK)
Bu sistem dozer, yükleyici, silindir, forklift gibi iş makinalarında kullanılmaktadır. Sistem hidrolik pompa, hidrolik motor, şarj pompası, yağ soğutucu, filtre ve yağ deposundan oluşur.
HİDROLİK POMPA
Dizel motordan gelen mekanik dönme hareketini, hidrolik enerjiye çevirir.
HİDROLİK MOTOR
Hidrolik pompadan gelen hidrolik enerjiyi mekanik enerjiye çevirir.
Çalışması: Hidrolik pompa motordan gelen dönme hareketini hidrolik enerjiye çevirir. Hidrolik pompanın çıkışı hidrolik motora, hidrolik motorun çıkışı hidrolik pompaya bağlıdır. Şarj pompası sistemde dolaşan yağın eksilmesi halinde depodan tamamlama görevi yapar. Hidrolik motor, hidrolik enerjiyi mekanik enerjiye çevirerek makine yapısına bağlı olarak, diferansiyel, palet veya tekerleklere iletir.
AÇIK HİDROLİK YÜRÜYÜŞ DEVRESİ
Bu sistem ekskavatörlerde uygulanmaktadır. Sistem hidrolik pompa, kumanda valfi, hidrolik motor, filtre, soğutucu ve yağ tankından oluşmaktadır.
HİDROLİK POMPA
Dizel motordan gelen mekanik dönme hareketini hidrolik enerjiye çevirir.
KONTROL VALFLERİ
Hidrolik pompadan gelen yağ akış ve yönünü kontrol ederek yağ basıncını sınırlama görevi yapar.
HİDROLİK YÜRÜYÜŞ MOTORU
Hidrolik enerjiyi mekanik enerjiye çevirir.
Çalışması: Dizel motordan gelen mekanik dönme hareketi hidrolik pompa tarafından hidrolik enerjiye dönüştürülerek kontrol valfine gönderilir. Kontrol valfi yağı yönlendirerek hidrolik yürüyüş motoruna iletir. Hidrolik enerji mekanik enerjiye çevrilerek makinanın yürüyüşü sağlanır. İş yapan yağ tanka geri döner.
MAKİNA İŞ YAPMADIĞI ZAMANDA (NÖTR DURUMU)
İş makinasına ve ataşmanlarına iş yaptırılmadığı zaman hidrolik yağ hidrolik pompa, kontrol valfi ve tank arasında dolaşır.
MAKİNA İŞ YAPARKEN
İş makinasının yürütülmesi, kulenin döndürülmesi veya bıçak, kepçe, riper gibi ataşmanlar kullanıldığında; hidrolik yağ, hidrolik pompa, kontrol valfi, ataşman silindiri veya hidrolik motordan kontrol valfine, kumanda valfinden de tanka döner.
HİDROLİK İŞ ATAŞMANLARI
İş makinalarındaki kepçe, bıçak, tırnak, riper gibi ataşmanlar, direksiyon, fren gibi sistemlerin çalışmasını sağlayan hidrolik devreden oluşan sistemdir.
Hidrolik sistem, mekanik enerjiyi basınç enerjisine, basınç enerjisini de mekanik enerjiye çevirerek iş yapılmasını sağlar. Bu sistem hidrolik tank, hidrolik pompa, kontrol valfi, hidrolik silindir veya hidrolik motor ve bağlantı elemanlarından oluşur.
HİDROLİK SİSTEM PARÇALARI
HİDROLİK POMPAHidrolik pompa, mekanik enerjiyi hidrolik (basınç) enerjiye dönüştürür. Günümüzde iş makinalarında üç tip hidrolik pompa kullanılır.
|
|
|
HİDROLİK MOTORHidrolik motor, hidrolik pompadan çıkan hidrolik enerjiyi mekanik enerjiye dönüştürür. Hidrolik motorlar pompadan gelen akışkan tarafından tahrik edilirler ve mekanik iş yapmak üzere döndürürler. Hidrolik motorlar üç tiptir.
|
|
|
KONTROL VALFLERİValfler, hidrolik sistemin kontrolleri görevini yaparlar. Bu valfler basıncın akış yönünü ve hidrolik sistemdeki akışın hacmini kontrol ederler. Hidrolik sistemde kullanılan valfler şunlardır.
|
|
HİDROLİK SİLİNDİRLER
Hidrolik silindirler, iş makinalarının kollarına benzerler. Bıçak, kepçe, riper gibi ataşmanları indirme-kaldırma, açma-kapa gibi hareketleri yaptıran doğrusal hareketli elemanlardır. Tek ve çift etkili olmak üzere iki tiptir. Her iki tip silindirde de pistonlar silindir kovanı içerisinde akışların ittiği yöne doğru hareket ederler.
HİDROLİK FİLTRE-SÜZGEÇHidrolik sistemin en büyük düşmanı toz, kir ve metal parçalarıdır. Hidrolik filtre sistemde dolaşan yağı temizleme görevi yapar. Hidrolik sistemde genelde süzgeç pompa girişinde, filtre tanka dönüşte kullanılır. |
|
|
HİDROLİK YAĞ SOĞUTUCUHidrolik sistemde yağ aşırı ısınırsa incelir. Kaçaklara ve hidrolik parçaların sıkışmana sebep olur. Bu sebeple, hidrolik yağın soğutulması gerekir. Soğutma işlemi yağ soğutucuları ile yapılır. |
|
BAĞLANTI ELEMANLARI
Hidrolik sitem parçalarını birbirine irtibatlamak amacıyla kullanılan basınca dayanıklı boru ve hortumlardır.
HİDROLİK SİSTEM ARIZALARI
ARIZA |
|
SEBEBİ |
|
GİDERİLMESİ |
Hidrolik sistemde aşırı hararet var. |
|
Hidrolik yağ seviyesi düşük-yüksek. Hidrolik sistemde hava var. Hidrolik filtre tıkalı. Soğutucu tıkalı. Hidrolik iç kaçak var. |
|
Tamamlayın.
Emiş hattını kontrol edin. Değiştirin. Temizleyin. Kontrol edin. |
Hidrolik sistemde aşırı ses var. |
|
Hidrolik yağ seviyesi düşük-yüksek. Hidrolik sistemde hava var. Hortum ve bağlantılarda yıpranma var. Hidrolik filtre tıkalı. |
|
Tamamlayın.
Emiş hattını kontrol edin. Kontrol edin.
Temizleyin-Değiştirin. |
Hidrolik yağ köpürüyor. |
|
Hidrolik yağ seviyesi düşük-yüksek. Hidrolik sistemde hava var. Yağ uygun değil. Havalandırma tıkalı. |
|
Tamamlayın.
Emiş hattını kontrol edin. Kontrol edin. Temizleyin. |
Hidrolik sistemde aşırı titreme var. |
|
Sistemde hava var. Emiş hattı tıkalı. Mekanik bağlantılarda sıkışma var. |
|
Emiş hattını kontrol edin. Emiş süzgecini temizleyin. Kontrol edin.
|
Hidrolik sistem çalışmıyor. |
|
Yağ seviyesi çok düşük. Pompa emişi tıkalı. |
|
Kontrol edin. Tamamlayın. Emiş süzgecini temizleyin. |
Bıçak ve riper kalkmıyor. |
|
Yağ seviyesi düşük. Hidrolik filtre tıkalı. Dış ve iç kaçaklar var. Emiş tıkalı veya sistem hava alıyor. |
|
Kontrol edin. Değiştirin. Kontrol edin. Süzgeci temizleyin, bağlantıları kontrol edin. |
Bıçak kendi kendine iniyor. |
|
Kumanda kolları ayarsız. Hortum ve bağlantılarda kaçak var. Silindirlerde iç kaçak, |
|
Kontrol edin.
Kontrol edin. Kontrol edin. |